Ko Te Huringa O Te Tai te rautaki a Ngā Pirihimana i whakawhanakehia nā te whakarongo ki ngā whānau, ngā hapū, ngā hapori, te iwi Māori me ō mātou tangata.
Ka whakamanahia e tēnei rautaki te whakapapa o ‘Te Huringa o Te Tai’, ā, mā ngā piki me ngā heke o mua atu e koke whakamua ai Ngā Pirihimana kia pai ake ai te mahi ngātahi ki ngā iwi Māori hei tautoko i ō rātou tūmanako mō tō rātou iwi mē ō tātou hapori.
Ka mihia e Ngā Pirihimana tō mātou anō oati ki te iwi Māori me te Tiriti o Waitangi me ngā hua ka puta mai i te hōnore i ngā hononga ki te iwi Māori me ō mātou hapori.
Kua tangata whenua tēnei rautaki ki tā te whakatakotoranga rautaki a Ngā Pirihimana e tuku pai ai tā mātou whakatakanga, ‘kia tu hei Motu Haumaru Katoa’. E whakatutuki ai i tā mātou whakatakanga, me tautoko mātou i te whakatutukitanga o te kitenga o Te Huringa O Te Tai:
Kia roa te oranga mō ngā Māori katoa, mahue mai te hara, te pārurengatanga, me te pāmamaetanga ā-rori.
He aha tātou e hiahia nei ki tēnei rautaki?
Ko Te Huringa O Te Tai te mahere rautaki mō Ngā Pirihimana o Aotearoa hei whakatutuki i Tā Mātou Mahi. Ko tā te rautaki, ahakoa tōna aronga pāpātanga ki te iwi Māori, ka whai hua te katoa o Aotearoa mā te whakapai i te tuku ratonga me te whakaiti i te pāpātanga o te hara me te pārurengatanga mō te katoa.
Kei te mōhio mātou ka kore e whai hua mauroa i tētahi aronga ‘kotahi mō te katoa’; me whakatūru tō mātou aronga i tētahi mōhio ngātahitanga e mārama ai:
He aha ngā hiahia o te iwi Māori me tautoko e Ngā Pirihimana ō rātou whānau kua hara, kua hē rānei kia hangaia he ara ki waiora.
Ka pātaihia hoki:
Ki ngā whakaaro o te iwi Māori, ka pēhea te tuku o ērā ratonga e Ngā Pirihimana?
Ki te whakapai ake ngā mahi a Ngā Pirihimana, ka pēhea tōna tirohanga mō te iwi Māori?
He manako tā tēnei rautaki kia whakatutuki i ngā hua e whai ake nei
- Ka whakaute, ka ngākau tapatahi, ka mārama hoki Ngā Pirihimana ki te ahurea Māori ka kōrero ana ki te iwi Māori
- Ka whakaaweawe Ngā Pirihimana i ngā kōrero tūmatawhānui kia whakaiti i te poapoataunu ā-pāpori me te taunoatanga hara a te Māori.
- Kia whakaiti i te pāpātanga a ngā tangata hara mā te whakamahinga o ngā taunakitanga.
- Ka tautokohia ngā pārurenga hara kia haumaru tonu rātou mai i tētahi atu hara
- Ka aro Ngā Pirihimana ki te ahunga o ngā raru e hua mai ai te mahinga hara anō
- Kia nui ake te pāpātanga i waenga i te hunga mahi hara tuatahi/tuarua anō hoki
- Ka whai mana ki ngā wāhi ture, wāhi kaupapa here, wāhi pūnaha puta noa i te kāwanatanga kia whakaiti i te ngākaukino ki te iwi Māori
- Ngā hononga ki ngā whānau, ngā hapū, ngā iwi me ngā mātāwaka kia whakawhanake i te oranga tonutanga mō te iwi Māori kua tau ki te aronga o Ngā Pirihimana
- Ka tautokohia ngā Māori he hītori pāmamae ā-reanga tō rātou kia werohia te ritenga.
E tutuki ai ērā hua, e hāngai hoki tō mātou aronga, kua whakaraupapahia te rautaki ki ngā pou e toru:
- Pou Mataara - Ō mātou tangata me ō rātou kawenga whakaaro
Kia whakawhanake i ō mātou tangata, ō rātou pūkenga, mōhiotanga, kawenga whakaaro me te mahi, kia whāngai atu i ngā hua whakaaweawe mō te Māori, mō te iwi Māori, me ō mātou hapori.
- Pou Mataaho - Ngā kaupapa whakaaweawe me ngā paearu mahi
Kia aro ki tētahi aronga whānau ora hanga taurua, tuku taurua me te iwi Māori hoki. Ka whakamahia he aronga taunakitanga kia aro ki ngā kaupapa kua angitu, ā he pito mata rānei ōna kia angitu mō te iwi Māori.
- Pou Hourua - He hononga whaihua
Kia aro ki te tipu i te whanaungatanga, e kaha ake ai ngā hononga, ki te iwi Māori me ētahi atu tōpūtanga.
Ka tuku tēnei rautaki i ngā kaupapa maha i raro i ngā pou e toru kia whakapai ake i te oranga o te iwi Māori, mā reira ka tautoko hoki i te oranga o Aotearoa. Ko te pūtake o tēnei rautaki, ko te whānau - mō tātou katoa.
Ka angitu mātou mēnā:
- Ka rongo te iwi Māori i te whakaute, i te ngākau tapatahi me te mōhio ā-ahurea ka kōrero ana rātou ki Ngā Pirihimana.
- Kua piki ake ngā pūkenga a Ngā Pirihimana, ā, e āhei ana kia tautoko i ngā whānau i te wā e pōkaikaha ana
- Ka eke ngā hononga ki ngā whānau, hapū, iwi, mātāwaka ki ngā tūmanako tōpū o ērā haumi, kia whakapai ake i te oranga mauroa mō ngā Māori ka kitea e Ngā Pirihimana.
- Kua whakatutukitia ō mātou wawata
- E whakatutuki ana ngā whānau i ō rātou moemoeā, wawata hoki he āheinga nō rātou ki te whakatau whakaaro, mā reira anō ka tautokohia tō rātou waiora ake, me te waiora o te mano.
- E mōhio ana mātou ki ngā panonitanga o roto i a mātou anō, ā mātou pūnaha, hātepe, whakataunga hoki, me te aha, he pāpātanga ngākaupai mō te iwi Māori te otinga.
- Kua heke ngā hara, mahi hara anō nā te Māori
- Kua heke ngā raraunga hara ki te Māori
- Kua heke te pāpātanga o ngā tangata hara i runga i te Māori